Bảo hiểm là gì?

Bảo hiểm là gì? Bảo hiểm nhân thọ là gì? Sau đây chúng ta cùng tìm hiểu những kiến thức cơ bản về bảo hiểm.

Khái niệm bảo hiểm

Bảo hiểm là biện pháp chuyển giao rủi ro thông qua hợp đồng bảo hiểm, trong đó Bên mua bảo hiểm chấp nhận trả phí bảo hiểm và Doanh nghiệp bảo hiểm cam kết bối thường hoặc trả tiền bảo hiểm cho Người được bảo hiểm khi xảy ra sự kiện bảo hiểm.

Bảo hiểm Nhân thọ là loại nghiệp vụ bảo hiểm cho trường hợp Người được bảo hiểm sống hoặc chết (Doanh nghiệp bảo hiểm có thể chi trả quyền lợi bảo hiểm nhân thọ khi có hoặc không có rủi ro).

Nguồn gốc của bảo hiểm

Rủi ro chính là nguồn gốc phát sinh nhu cầu bảo hiểm. Trong cuộc sống và lao động, con người mặc dù đã chú ý ngăn ngừa và đề phòng hạn chế tổn thất nhưng rủi ro vẫn có thể xảy ra.

Rủi ro là gì?

Rủi ro là khả năng xảy ra biến cố bất thường và mang lại hậu quả thiệt hại ngoài ý muốn của con người do không lường trước được:

• Khả năng xảy ra rủi ro
• Không gian và thời gian xảy ra rủi ro
• Mức độ nghiêm trọng của rủi ro

Đánh giá rủi ro

Để đánh giá rủi ro, người ta thường dựa theo hai tiêu chí: Mức độ rủi ro và Nguy cơ rủi ro.

• Mức độ rủi ro được đánh giá căn cứ vào tần suất xuất hiện rủi ro và mức độ trầm trọng của rủi ro.
• Nguy cơ rủi ro được đánh giá căn cứ vào nguy cơ vật chất, nguy cơ tinh thần và nguy cơ về đạo đức.

Biện pháp hạn chế hậu quả của rủi ro

• Né tránh rủi ro: tìm cách tránh, loại trừ hoặc hạn chế tối đa khả năng xảy ra rủi ro (ví dụ: hạn chế đi lại để tránh tai nạn giao thông; không chọn các nghề nguy hiểm để tránh tai nạn lao động).
• Kiểm soát rủi ro: áp dụng các biện pháp nhằm hạn chế tối đa tổn thất có thể xảy ra (ví dụ: hạn chế tổn thất hỏa hoạn bằng cách mua bình cứu hỏa, hạn chế tai nạn lao động bằng cách trang bị thiết bị và đào tạo kỹ năng về an toàn lao động).
• Chấp nhận rủi ro: người bị tổn thất tự chấp nhận tổn thất đó. Bao gồm chấp nhận chủ động (ví dụ: tạo lập qũy dự phòng để bù đắp tổn thất) và chấp nhận bị động (ví dụ: tới khi xảy ra rủi ro thì mới tìm nguồn tài chính để bù đắp).
• Chuyển giao rủi ro: Người được bảo hiểm chuyển giao rủi ro cho Người bảo hiểm để đổi lấy sự an toàn về tài chính trong suốt thời gian chuyển giao. Chuyển giao rủi ro là nguyên lý cơ bản của hoạt động kinh doanh bảo hiểm.

Phân loại rủi ro

• Rủi ro được bảo hiểm, ví dụ: ốm đau, tai nạn, tử vong, hỏa hoạn.
• Rủi ro không được bảo hiểm, ví dụ: phẫu thuật thẩm mỹ.
• Rủi ro loại trừ, ví dụ: tử vong do bị tử hình.

Ngoài phạm vi bảo hiểm theo quy tắc bảo hiểm, Người được bảo hiểm có thể thỏa thuận với Người bảo hiểm mở rộng các điều kiện, điều khoản bảo hiểm với điều kiện Người được bảo hiểm phải trả thêm phí bảo hiểm cho Người bảo hiểm.

Đặc tính của rủi ro được bảo hiểm

• Tổn thất phải mang tính chất ngẫu nhiên.
• Tổn thất phải đo được, định lượng được về tài chính (ví dụ: tài sản bị hư hỏng thì giá trị thiệt hại là bao nhiêu; người bị rủi ro thì căn cứ vào giá trị của hợp đồng).
• Phải có số lớn: nhiều người cùng tham gia một sản phẩm bảo hiểm (nếu chỉ có ít người tham gia thì phí bảo hiểm sẽ cực kỳ lớn hoặc doanh nghiệp bảo hiểm không đủ bù đắp tổn thất khi rủi ro xảy ra).
• Không trái với chuẩn mực đạo đức của xã hội.

Đặc điểm của lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm

• Bảo hiểm là một sản phẩm vô hình.
• Bảo hiểm là một chu trình sản xuất ngược.
• Tâm lý chung của người tham gia bảo hiểm là không muốn sự kiện bảo hiểm xảy ra.

Thực chất của hoạt động bảo hiểm

• Là quá trình phân phối lại một phần thu nhập quốc dân giữa những người tham gia bảo hiểm thông qua Người bảo hiểm.
• Thực hiện biện pháp chuyển giao rủi ro.
• Thực hiện theo nguyên lý “Số đông bù số ít”.
• Bảo hiểm là sự chia sẻ rủi ro của những người tham gia bảo hiểm.